بی اختیاری ادراری

بی اختیاری ادرار در سالمندان آقا علت های متفاوتی می تواند داشته باشد نظیر: پارکینسون، سکته مغزی، مثانه های عصبی و یا می تواند دیابت باشد. شایعترین این دلایل، بزرگی خوش خیم پرستات است و در برخی موارد نیز پس از عمل جراحی رادیکال پروستکتومی (در درمان سرطان پروستات) اتفاق می افتد.

حالا باید ببینیم این علایم بی اختیاری ادراری تا چه حد مهم است. یک موقع است که یک نفر، بی اختیاری ادرارش در حد چند قطره است و بی اختیاری در این حد از نظر پزشکی چندان مهم نیست چون ما چند قطره را بیماری محسوب نمی کنیم. ما آن میزان دفع بی اختیار ادرار را بیماری حساب می کنیم که موجب مشکلات فردی و اجتماعی شود یعنی خود فرد و اطرافیان هم بوی ادرار را حس کند و این بو ایجاد مزاحمت کند. میزان ادراری که موقع بی اختیاری دفع می شود، نقش بسیار مهمی در تعیین، تشخیص و روش درمانی دارد.

به هر حال ممکن است مریض با طیف متفاوتی از دلایل به پزشک مراجعه کند . ممکن است تکرار ادرار در روز داشته باشد. منظورمان، تکرار ادرار در روز، بیش از پنج مرتبه است یا شبها بیش از حد متعارف به دستشویی برود. البته اگر همراه با علایم دیگر در دفع ادرار باشد، ما این را مشکل قابل اهمیت می دانیم. بعضی از افراد می توانند ادرار شان را یکی دو ساعت نگه دارند و این انتظار طبیعی ماست ولی افرادی که دچار مشکلات ادراری شدید هستند، نگهداری ادرار شان کوتاه می شود. مثلا طی یکی دو دقیقه حتما باید خودشان را به دستشویی برسانند. حتی اگر به موقع خود را نرسانند، ممکن است در راه رسیدن به سرویس بهداشتی چند قطره ای خیس کنند.

موارد دیگری هم هست مثل کاهش جریان ادرار، یعنی وقتی این عزیزان به دستشویی می روند، فکر می کنند باز هم از ادرارشان باقی مانده است و وقتی بلند می شوند چند قطره ای می ریزد و ما برای افراد سالم، انتظار داریم که وقتی می خواهند ادرارشان را دفع کنند بدون تاخیر ادرار کنند ولی افراد مبتلا به بزرگی پرستات، ادرار شان با تاخیر می آید و در انتها نیز احساس می کنند که باز هم مقداری باقی مانده وممکن است، جریان ادرار، با قطع و وصل شدن باشد. کسانی که این طیف علایم را دارند، باید بررسی های رادیولوژیک هم روی آنها انجام شود که متوجه شویم که حجم مثانه و باقی مانده ادرارشان به چه میزان است. اگر باقی مانده ادراری زیادی داشته باشند، مثانه یک منبع ادرار می شود که کامل تخلیه نمی شود. با وجود اینکه این عزیزان، زود به زود، به دستشویی می روند، ولی حجم کامل مثانه شان را نمی توانند تخلیه کنند. مثلا از 700 یا 800 سی سی ادرار، فقط 50 سی سی تخلیه می شود و یک ساعت دیگر همان حجم کم، نیز دوباره پر میشود و شخص را مجبور می کند مجددا به دستشویی برود. این یک مثانه ای است که برای ذخیره و تخلیه ادرار عملکرد درستی ندارد. بی اختیاری ممکن است بعلت مثانه با عملکرد عصبی مختل ایجاد شود. حجم مثانه، در بررسی های سونو گرافی، کم است و این اشخاص ممکن است باقی مانده ادراری هم نداشته باشند. یک انسان در هر دقیقه، بطور متوسط یک سی سی ادرار درست می کند.

این مطلب را نیز از دست ندهید:  آیا بیماری پیرونی خطرناک است؟

در آنهایی که مثانه شان را نمی توانند کاملا تخلیه کنند یا حجم کمی از ادرار داخل مثانه تخلیه می شود اگر به علت بزرگی خوش خیم پرستات باشد، در مراحل اولیه از درمان دارویی استفاده می شود و اگر درمان دارویی نتیجه بخش نباشد، ممکن است احتیاج به جراحی داشته باشد. کسانی که مثانه عصبی دارند، در اصل مشکل سیستم عصبی است که به بی اختیاری ادرار توسط مثانه منتهی می شود و ممکن است علت ایجاد کننده آن پارکینسون، سکته، دیابت، مشکلات نخاعی یا جراحی قبلی کمر و یا لگن باشد و در مراحل اول درمان دارو جهت رفع این مشکل توصیه می شود معمولا هم از همین درمان های دارویی نتیجه می گیریم. اگر هم نتیجه ای نگرفتیم، بسته به وضعیت بیماری، درمان های متفاوتی را پزشک متخصص ممکن است توصیه کند که ممکن است از سنداژ متناوب تا جراحی هایی که توسط آن حجم مخزنی مثانه را افزایش می دهند باشد.
در خانم های مسن، به علت تغییرات هورمونی که به دلیل یائسگی پیش می آید، این افراد دچار آترفی مخاط می شوند که به دنبال آن ممکن است تنگی مجرا هم پیدا کند. در این افراد، باقی مانده ادرارشان در بررسی های سونو گرافی، معمولا زیاد است و فرد حجم کمی از مثانه اش را می تواند تخلیه کند. هر چند ممکن است 400 تا 500 سی سی در مثانه اش جا شود ولی وقتی برای رفع ادرار می رود، فقط 50 تا 60 سی سی می تواند تخلیه کند و یک ساعت بعد، مجددا احساس ادرار می کند.

این مطلب را نیز از دست ندهید:  بزرگ شدن پروستات و تاثیر آن بر رابطه جنسی

اگر کسی این مشکل را دارد بهتر است به پزشک مراجعه کند. آنها پس از معاینات اولیه، مجرا را باز می کنند و ممکن است برایشان جایگزین های هورمونی هم توصیه کنند که این افراد هم بعد از انجام این مراحل، درمانشان کامل شده و بهبود پیدا می کنند.

یک نکته دیگری که در خانم ها و آقایان مسن باید یادمان باشد، این است که گاهی به دلیل داشتن مشکلات فیزیکی و امکان دسترسی به این سرویس های بهداشتی به سختی صورت می گیرد یا این افراد، یعنی ممکن است در خانه باشند ولی به دلیل پادرد یا کمر درد، باید برای رساندن خود به سرویس بهداشتی، از پله ها بالا و یا پایین بروند یا مثلا کسانی که برای رفتن به دستشویی باید خود را به حیاط خانه برسانند و… . این افراد نمی توانند خودشان را به موقع به سرویس بهداشتی برسانند و با توجه به اینکه ممکن است پاتولوژی زمینه ای هم داشته باشد، در مسیر بی اختیار می شوند و ممکن است ادرار سرریز شود و چند قطره ای و یا بیشتر، در مسیر رسیدن به دستشویی خارج شود. برای این افراد باید سرویس های بهداشتی را نزدیک تر کنند یا وسایلی برای آنها فراهم کرد که در زمینه تخلیه ادرار دچار مشکل نشوند مثل وسایلی که جدیدا آمده که می توان در آن ادرار کرد و قابلیت شستشو هم دارد. چون مشکل اصلی این عزیزان در رساندن خود به سرویس های بهداشتی است و این مسئله بسیار حائز اهمیت است.

بی اختیاری ادرار در بانوان

گذشته از آن مسائلی که در مورد مثانه عصبی برای آقایان ذکر کردم، برای خانم های مسن نیز صدق می کندو برخی خانم های مسن نیز دچار مثانه های عصبی می شوند، بطور کلی فشار داخل مثانه تا زمانی که 300-200 سی سی ادرار در آن جا شود، بسیار پایین است. وقتی حجم ادرار، از این حد بیشتر می شود، انقباضات خفیفی شروع می شود که به شما خبر می دهد که وقت رفتن به دستشویی است. اگر شخص به دستشویی نرود، چند لحظه بعد انقباضات، کمی شدیدتر می شود و باز هم اگر به دستشویی نرود، انقباضات به حدی شدید می شود که ممکن است ادرار چند قطره ای بریزد. این رفلکس طبیعی ادرار است یعنی فشار مثانه پایین است و گاهی انقباضاتی انجام می شود که به شخص خبر می دهد که خودش را به دستشویی برساند. در بعضی افرادی که مثانه های عصبی با حجم کم دارند، از همان اول حتی با حجم ادرار کم در مثانه، انقباضات شدیدی رخ می دهد. یعنی آنقدر شدید است که ممکن است چند قطره ای خیس کنند و این مسئله در خانم ها شایع تر از آقایان است و باز هم این پدیده، درمان دارویی دارد.

این مطلب را نیز از دست ندهید:  علائم و علل اختلال نعوظ مردان-هرچه زودتر به جنگ این مشکل بروید!

از دیگر علل بی اختیاری اداری در خانم ها چه در سنین پایین و چه در سنین بالا، این است که شخص دچار بی اختیاری ادراری از نوع استرسی باشد که پیش زمینه اش زایمان های طبیعی است. کسانی که زایمان های طبیعی بیشتری داشته اند، به این پدیده مستعدتر هستند، البته اگر ورزش و یا فیزیوتراپی خوبی قبل و بعد از زایمان کرده باشند، شیوع این مسئله خیلی کاهش پیدا می کند. چون کسی که زایمان طبیعی انجام می دهد، عضلات کف لگن دیگر آن شکل آناتومی قبل را پیدا نمی کند و یک مقدار شل تر از قبل قرار می گیرند و باعث افتادگی کف لگن می شوند و دیابت باعث تغییر زوایای عضلات کف لگن نسبت به مثانه و بی اختیاری ادراریشان می گردد که وقتی می خندند، عطسه و یا سرفه می کنند، یا چیزی را بلند می کنند، مقداری ادرار خارج می شود و گاهی حتی شره می کند شدت و ضعف آن متفاوت است برای درمان این نوع بی اختیاری ادرار، توصیه اول پزشکان به این بیماران این است که طیفی از ورزش های کف لگن را انجام دهند که تا حتی 90% موثر است. البته اگر شخص پیگیر باشد و این ورزش ها را بطور مرتب انجام شود و در صورت عدم پاسخ درمانی به فیزیوتراپی انجام شد روش های متفاوت جراحی که بسیار موفقیت آمیز نیز هستند برای آنها توصیه می شود. در پایان می توان بی اختیاری ادراری پس از عمل جراحی رادیکال پروستکتومی (درمان سرطان پروستات) را نامبرد. بندرت ممکن است فرد پس از عمل دچار بی اختیاری ادراری شود که بهترین روش درمان آن استفاده از دریچه مصنوعی جهت کنترل ادرار می باشد و بصورت جراحی این دریچه داخل بدن و در مسیر مجرای ادرار قرار می گیرد.

0/5 (0 نظر)