در این نوشته می خوانید:
- 1 هایپرپلازی خوش خیم پروستات
- 1.1 غده پروستات چیست؟
- 1.2 عوامل موثر در ابتلا به هایپرپلازی خوش خیم پروستات
- 1.3 شیوع هایپرپلازی خوش خیم پروستات و عواملی موثر در افزایش احتمال ابتلا به آن
- 1.4 علائم هایپرپلازی خوش خیم پروستات
- 1.5 تشخیص هایپرپلازی خوش خیم پروستات
- 1.6 درمان هایپرپلازی خوش خیم پروستات
- 1.7 راه های پیشگیری از هایپرپلازی خوش خیم پروستات
هایپرپلازی خوش خیم پروستات
اگرچه هایپرپلازی خوش خیم پروستات یا بزرگ شدن غده پروستات به معنای سرطان نیست، اما معمولا موجب بروز علائم ناراحت کننده دستگاه ادراری می شود. در هایپرپلازی خوش خیم پروستات، غده پروستات فرد به طور غیرطبیعی به دلیل رشد بیش از حد بافت پروستات بزرگ می شود. بزرگ شدن پروستات موجب ایجاد فشار بر مجرای ادرار و مثانه و به دنبال آن انسداد جریان ادرار می شود که مشکلات ادراری را سبب می شود.
با این حال، بزرگ شدن غده پروستات به معنای سرطان نیست و در حقیقت غده “خوش خیم” است. اما ممکن است سرطان پروستات و هایپرپلازی خوش خیم پروستات همزمان اتفاق بیافتند.
این مشکل از جمله شایع ترین بیماری های مربوط به پروستات در مردان بالای 50 سال می باشد.
غده پروستات چیست؟
یکی از بخش های سیستم تولید مثل مردان، غده پروستات است. برای تولید مثل وجود این غده ضروری است اما برای بقا ضرورتی بر وجود آن نیست.
غده پروستات مسئولیت تولید مایعات پروستات، که 20 تا 30 درصد از حجم مایع منی را تشکیل می دهد، را برعهده دارد. در صورت عدم وجود مایع پروستات، اسپرم به درستی کار نخواهد کرد زیرا که این مایع آنزیم های حیاتی، پروتئین ها و مواد معدنی را شامل می شود که که اسپرم را محافظت و تغذیه می کند. به علاوه خاصیت قلیایی مایعات پروستات به اسپرم برای زنده ماندن در محیط اسیدی واژن کمک می کند. در طی ارگاسم، ماهیچه های پروستات با فشار دادن مایعات غده به مجرای ادرار موجب مخلوط شدن آن با سلول های اسپرم و سایر اجزای مایع منی می شوند.
عوامل موثر در ابتلا به هایپرپلازی خوش خیم پروستات
در طول زندگی یک مرد، پروستات در طی دو چرخه اصلی رشد می کند. چرخه اولی که در حین آن اندازه پروستات دو برابر می شود، با رسیدن به بلوغ اتفاق می افتد، و در حدود 25 سالگی چرخه دوم رشد آن شروع می شود و تا آخر عمر مرد ادامه می یابد.
با این وجود که هایپرپلازی خوش خیم پروستات ممکن است در هر یک از این دو مرحله رشد رخ دهد، اما امکان رخ دادن آن در مرحله دوم بیشتر است. اگرچه که علل ابتلا به این بیماری هنوز ناشناخته است، اما طبق نظر متخصصان این بیماری به پیری و هورمون ها مربوط می شود.
شیوع هایپرپلازی خوش خیم پروستات و عواملی موثر در افزایش احتمال ابتلا به آن
با شروع چهل سالگی، خطر ابتلا به هایپرپلازی خوش خیم پروستات با بالا رفتن سن در هر سال افزایش می یابد، اما با این وجود برآورد شیوع هایپرپلازی خوش خیم پروستات در میان گروه های سنی مختلف است.
به غیر از افزایش سن، موارد زیر نیز از جمله عوامل خطرزا برای شیوع هایپرپلازی خوش خیم پروستات به شمار می روند:
- سابقه خانوادگی هایپرپلازی خوش خیم پروستات
- چاقی
- عدم فعالیت بدنی
- اختلال نعوظ
- بیماری قلبی
علائم هایپرپلازی خوش خیم پروستات
با بزرگ شدن پروستات، شما علائمی مرتبط با دستگاه ادراری مانند انسداد مجرای ادرار یا تکرر ادرار را مشاهده خواهید کرد.
شما ممکن است علائم زیر را مشاهده کنید:
- نیاز فوری به ادرار کردن
- جریان ضعیف یا منقطع ادرار
- مشکل در شروع ادرار و نیاز به فشار برای ادرار کردن
- احساس درد بعد از انزال یا هنگام ادرار
- نشت ادرار
- رنگ و بوی عجیب و غریب ادرار
- تکرر ادرار
- بی اختیاری در ادرار
25 درصد از مردان با رسیدن به سن 55 سالگی علائم مربوط به هایپرپلازی خوش خیم پروستات را تجربه می کنند. در سنین بالاتر مثلا 80 سالگی، بخشی از مردان علائم شدیدی را تجربه می کنند که باید درمان شوند. اگرچه عوارض شدید هایپرپلازی خوش خیم پروستات چندان شایع نیست، اما ممکن است این بیماری منجر به موارد زیر شود:
- احتباس حاد یا مزمن ادرار (عدم توانایی در تخلیه کامل مثانه)
- مشاهده خون در ادرار
- عفونت ادراری
- آسیب به مثانه یا کلیه
- سنگ مثانه
در صورت بروز و مشاهده علائم فوق در آقایان، باید به سرعت برای مراقبت های پزشکی اقدام نمایند.
تشخیص هایپرپلازی خوش خیم پروستات
تشخیص این بیماری با بررسی سابقه پزشکی شخصی و خانوادگی توسط پزشک آغاز می شود. پزشک برای تحقیق سؤال های زیر را از شما خواهد پرسید:
- علائم از جمله زمان شروع و تعداد دفعات بروز آنها
- تاریخچه عفونت مجرای ادرار
- داروهای مصرفی
- عادت های نوشیدنی شما، از جمله نوشیدن کافئین و الکل به طور مرتب
- تاریخچه پزشکی عمومی، از جمله بیماری های مهم یا جراحی ها
سپس پزشک معاینه فیزیکی انجام می دهد. او با ضربه هایی بر روی قسمت های خاصی از بدن شما، به دنبال علائم ترشح از مجرای ادرار شما، و ارزیابی تورم یا حساسیت گره های لنفاوی کشاله ران و بیضه می باشد. به علاوه پزشک شما همچنین یک معاینه دیجیتال رکتال را اعمال می کند، که در آن با پوشیدن دستکش و چرب کردن انگشت، آن را برای لمس پروستات وارد روده شما می کند. با این معاینه، پزشک می تواند اندازه بزرگی پروستات را لمس کند و در صورت وجود غده ها یا برآمدگی هایی ناشی از سرطان پروستات، آنها را کشف کند.
همچنین ممکن است به یک یا چند آزمایش پزشکی مانند زیر نیاز باشد:
- آزمایش ادرار برای تشخیص عفونت
- آزمایش های اورودینامیک برای تعیین مشکلات جریان ادرار، فشار در مثانه در هنگام ادرار و میزان ادرار در مثانه پس از ادرار کردن
- آزمایش خون آنتی ژن مخصوص پروستات برای تشخیص سطح آنتی ژن مخصوص پروستات، که می تواند نشان دهنده هایپرپلازی خوش خیم پروستات یا سرطان پروستات باشد
- سیستوسکوپی که در حین آن یک ابزار لوله مانند را برای تشخیص انسداد در مجرای ادرار یا مثانه به مجرای ادرار وارد می کنند
- آزمایش عکس برداری از مثانه، شامل سونوگرافی و تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI)
درمان هایپرپلازی خوش خیم پروستات
روش های درمان و مدیریت هایپرپلازی خوش خیم پروستات به شدت علائم آن بستگی دارد.
تغییر سبک زندگی برای درمان هایپرپلازی خوش خیم پروستات
در صورتی که تنها علائم بسیار خفیفی از هایپرپلازی خوش خیم پروستات را مشاهده کردید، توصیه پزشک ممکن است تنها ایجاد تغییراتی در شیوه زندگی به منظور مدیریت فشار خون باشد.
این تغییرات شامل موارد زیر می شوند:
- کاهش مصرف مایعات بخصوص قبل از ترک خانه یا خواب
- اجتناب از مصرف کافئین، الکل و برخی از داروهای خاص (داروهای ضد احتقان، آنتی هیستامین ها، داروهای ضد افسردگی و دیورتیک ها)
- آموزش مثانه برای نگه داشتن طولانی تر جریان ادرار
- ورزش دادن عضلات تحتانی لگن
- پیشگیری یا درمان یبوست
داروی هایپرپلازی خوش خیم پروستات
در صورتی که به هایپرپلازی خوش خیم پروستات خفیف تا متوسط مبتلا باشید، احتمالاً برای جلوگیری از رشد یا کوچک کردن پروستات و کاهش علائم، پزشک تنها یک یا چند دارو را تجویز کند.
مسدود کننده های آلفا، نوعی دارو است که با شل کردن عضلات صاف تنگه مثانه و پروستات، به بهبود جریان ادرار و کاهش انسداد کمک می کند. از جمله این داروها می توان بهUroxatral (alfuzosin) ، Cardura (doxazosin) ، Flomax (tamsulosin) و Rapaflo (silodosin) اشاره کرد.
بازدارنده های فسفودی استراز 5 مانند Cialis (تادالافیل) که معمولا برای درمان اختلال در نعوظ تجویز می شود با آرامش عضلات صاف، به کاهش علائم دستگاه ادراری کمک می کنند. همچنین Proscar و Propecia (فیناستراید) نیز داروهای بازدارنده های 5-آلفا ردوکتاز هستند.
داروی Avodart (dutasteride) نیز رشد پروستات را با انسداد تولید تستسترون، کند و حتی معکوس می نماید.
گزینه های درمانی بدون دارو هایپرپلازی خوش خیم پروستات
در صورت ابتلا به هایپرپلازی خوش خیم پروستات متوسط تا شدید و عدم پاسخ به دارو یا داشتن عوارض هایپرپلازی خوش خیم پروستات، احتمالا پزشک از درمان حداقل تهاجمی یا جراحی کمک می گیرد.
روش های حداقل تهاجمی که بافت بزرگ شده پروستات را از بین می برد یا موجب گسترش مجرای ادرار می شود، شامل موارد زیر می باشد:
- گرما درمانی مایکروویو عرضی
- سونوگرافی با شدت تمرکز بالا
- الکترو تبخیر عرضی
- گرما درمانی با آب القا شده
- درج استنت پروستات
- بالابر ادراری پروستاتیک
اگر داروها و روش های حداقل تهاجمی موثر واقع نشوند گزینه بعدی عمل جراحی می باشد. مراحل جراحی برای هایپرپلازی خوش خیم پروستات شامل موارد زیر می شود:
- برداشتن عرضی مجرای پروستات
- جراحی لیزر
- عمل برداشتن پروستات باز
- برش عرضی مجرای پروستات
راه های پیشگیری از هایپرپلازی خوش خیم پروستات
در حقیقت هیچ روش قطعی برای جلوگیری از ابتلا به هایپرپلازی خوش خیم پروستات وجود ندارد، اما با مدیریت برخی از عوامل موثر در ابتلا به هایپرپلازی خوش خیم پروستات می توانید خطر احتمال ابتلا به آن را کاهش دهید.
ورزش، کاهش وزن، رعایت رژیم غذایی مناسب، پیشگیری از فشار خون، مصرف سبزیجات و ویتامین D از جمله عواملی هستند که به پیشگیری از ابتلا به هایپرپلازی خوش خیم پروستات و به طور کلی سلامت بدن کمک می کنند.
ثبت ديدگاه