در این نوشته می خوانید:
واریکوسل یا واریس بیضه یکی از بیماری های رایج در میان مردان است که بیشتر مردان جوان بین ۱۵ تا ۲۵ سال را درگیر خود می کند. واریکوسل بیماری شایعی است که از هر شش مرد یک نفر را دچار خود کرده و عوارض زیادی به دنبال دارد. در ادامه این مطلب با ما همراه باشید تا با این بیماری، روش های درمان و عوارض آن به طور کامل آشنا شوید.
معرفی
واریکوسل یا واریس بیضه در اثر پیچ خوردگی غیرطبیعی سیاهرگ های بالای بیضه رخ می دهد. در اثر ابتلا به این بیماری شکل ظاهری بیضه ها تغییر کرده، مانند کیسه ای پر از کرم می شود و همین امر موجب تورم و آتروفی بیضه ها خواهد شد. بیضه ها درون یک کیسه پوستی قرار دارند و به غیر از آن ها سرخرگ ها و سیاهرگ هایی نیز که رساننده خون به غدد تناسلی هستند در این کیسه واقع شده اند. اختلال در عملکرد سیاهرگ های درون کیسه بیضه می تواند عامل ایجاد واریکوسل شود. توجه داشته باشید واریکوسل می تواند تنها در یکی از بیضه ها رخ دهد و بیضه سمت چپ نسبت به بیضه سمت راست بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارد. این مسئله به دلیل تفاوت های موجود در آناتومی بیضه چپ و راست آقایان است. لازم به ذکر است خوشبختانه این اختلال با درد همراه نیست و به نوعی بیماری خوش خیم شناخته می شود. درجه بندی های بیماری واریکوسل نیز شامل گرید ۱ ، گرید ۲ ، گرید ۳ و واریکوسل ساب کلینیکال می شود که به ترتیب از آخر به اول واریکوسل ساب کلینیکال با معاینه قابل لمس نیست و تنها با سونوگرافی تشخیص داده می شود. در واریکوسل گرید ۱ رگ ها هنگام زور زدن قابل لمس می شوند. در گرید ۲ رگ ها در حالت ایستاده قابل لمس هستند و در واریکوسل گرید ۳ رگ ها در حالت ایستاده قابل مشاهده خواهند بود.
دلایل ابتلا به واریکوسل
همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره شد، بیضه ها و سرخرگ و سیاهرگ های رساننده خون به غدد تناسلی در کیسه بیضه واقع شده اند. سیاهرگ های سالم دریچه هایی یک طرفه دارند که می تواند خون را از درون بیضه به کیسه بیضه ببرد و از آنجا آن را به طرف قلب بازگرداند. در صورتی که این خون به راحتی در درون این سیاهرگ ها حرکت نکند و تجمع پیدا کند، موجب بزرگ شدن و تورم سیاهرگ و در نتیجه بروز واریکوسل می شود. توجه داشته باشید با توجه به متفاوت بودن آناتومی بیضه سمت چپ و راست و با توجه به اینکه حرکت خون از رگ های بیضه سمت چپ به قلب سخت تر است و نیازمند فشار بیشتری است، بنابراین بیضه چپ بیشتر احتمال انباشتگی خون و تورم رگ ها را دارد و در نتیجه بیشتر در معرض ابتلا به بیماری واریکوسل قرار می گیرد.
نشانه های ابتلا به بیماری واریکوسل
با وجودی که بیماری واریکوسل در بیشتر موارد علامت و نشانه ای را به همراه ندارد، اما در مواردی ممکن است فرد مبتلا در یک یا هر دو بیضه برآمدگی هایی را احساس کند. گاهی اوقات نیز ممکن است کیسه بیضه بیمار دچار تورم شود، سیاهرگ ها به طور محسوسی پیچ بخورند یا بزرگ شوند که غالباً این مسئله موجب میشود ظاهر کیسه بیضه شبیه یک کیسه پر از کرم شود. در برخی مواقع نیز بیمار احساس درد خواهد داشت. مشکلات باروری نیز از دیگر نشانه های احتمال ابتلا به واریکوسل در افراد برشمرده می شود. توجه داشته باشید در افراد مبتلا به واریکوسل یکی از بیضه ها نسبت به دیگری بزرگ تر یا سنگین تر شده و ممکن است فرد هنگام ایستادن احساس درد کند و این درد پس از انجام فعالیت های شدید بدنی بیشتر شود. گرمای هوا نیز این احساس درد را بیشتر خواهد کرد. لازم به ذکر است واریکوسل موجب کاهش تعداد اسپرم ها و در نتیجه کاهش احتمال باروری مردان نیز می شود.
روش های تشخیص بیماری واریکوسل
بهترین روش برای تشخیص ابتلا به واریکوسل انجام معاینه های بدنی است. یک متخصص اورولوژی از بیمار می خواهد که بایستد و لخت شود و سپس با دست کیسه بیضه ها را لمس می کند. پزشک، بیمار را در دو حالت ایستاده و خوابیده معاینه می کند تا تشخیص دهد که نوع واریکوسل بیمار گرید ۱، ۲ یا ۳ است. در صورتی که پس از معاینه بدنی توده ای درون بیضه مشاهده نشود، ممکن است پزشک برای بیمار سونوگرافی تجویز نماید. سونوگرافی اسکروتومی روشی است که رگ های اسپرماتیک را اندازهگیری کرده و به پزشک تصویر دقیقی از کیسه های بیضه بیمار ارائه می کند.
روش درمان واریکوسل
نکته حائز اهمیت این است که بسیاری از بیماران زمانی که پزشک به آن ها می گوید که مبتلا به واریکوسل هستند، دچار اضطراب و استرس می شوند، اما لازم است بدانید که واریکوسل بیماری خوش خیمی است که متاسفانه هنوز درمان دارویی ندارد، اما روش های درمان جراحی برای این بیماری احتمال موفقیت بسیار بالایی دارد. در ادامه هر یک از این روش ها به طور کامل معرفی خواهند شد:
- روش اینگوینال میکروسکوپیک- در این روش پایین شکم و نزدیک بالای بیضه ها و ریشه آلت تناسلی برش کوچکی می خورد و با کمک میکروسکوپ پزشک محل دقیق آسیب را شناسایی کرده و مشکل بیمار را برطرف می کند. در این روش هیچ آسیبی به سرخرگ و عروق لنفاوی و اعصاب وارد نمی شود و احتمال بازگشت بیماری نیز حدود ۱ الی ۲ درصد است.
- روش جراحی اینگوینال- این روش مشابه روش پیشین است اما بدون میکروسکوپ صورت می گیرد و به همین دلیل احتمال بازگشت بیماری حدود ۹ الی ۱۶ درصد خواهد بود.
- روش جراحی رتروپریتوان- در این روش برش مورد نیاز نسبت به دو روش قبلی بزرگ تر است و احتمال بازگشت بیماری نیز حدود ۱۱ الی ۱۵ درصد گزارش شده است.
- روش جراحی با لاپاراسکوپ- در این روش حدود سه سوراخ در شکم بیمار ایجاد می شود و برای ایجاد فضای کافی برای انجام عمل نیز گازهایی درون شکم بیمار وارد می کنند. در این روش ممکن است عروق بزرگ، روده و یا مثانه بیمار دچار آسیب شود اما احتمال بازگشت واریکوسل در این روش کمتر از دو درصد گزارش شده است.
- روش آمبولیزاسیون از راه پوست- در این روش از راه وریدهای کنار کشاله ران مواد مخصوصی به داخل رگ ها فرستاده می شود تا واریکوسل به این وسیله برطرف شود. این روش نیاز به تجهیزات پیشرفته ای دارد و به همین دلیل توسط متخصصان ماهر و بیشتر برای بیمارانی که بیش از دو بار بیماری واریکوسل آن ها عود کرده است، مورد استفاده قرار می گیرد. احتمال بازگشت واریکوسل در این روش درمان حدود ۴ الی ۱۱ درصد گزارش شده است و جزو کم خطرترین روش های درمان بیماری واریکوسل محسوب می شود.
- روش واریکوسلکتومی- این روش جراحی باز است که در آن پزشک با استفاده از بیهوشی عمومی یا موضعی، از راه کشاله ران و شکم به ناحیه مبتلا به واریکوسل دسترسی پیدا می کند. سپس رگ های آسیب دیده با استفاده از اولتراسوند و میکروسکوپ های جراحی، بسته شده و مسیر انتقال خون به رگ های سالم تغییر پیدا می کند. احتمال بازگشت بیماری در این روش بسیار کم خواهد بود.
مراقبت های لازم است پس از جراحی برای درمان واریکوسل
پس از انجام جراحی برای درمان واریکوسل، مانند هر عمل جراحی دیگری بیمار باید مراقبت های ویژه ای انجام دهد. به عنوان مثال بیمار معمولاً باید به مدت ۱۰ الی ۱۴ روز از انجام فعالیت های ورزشی خودداری کرده و حدود یک هفته رابطه جنسی برقرار نکند. احساس درد و خونریزی در دوران نقاهت این بیماری امری کاملاً طبیعی است. علاوه بر این به بیماران توصیه می شود حدود دو هفته پس از انجام عمل جراحی از شورت های محافظ بیضه که در داروخانه ها وجود دارد استفاده نمایند تا درد کمتری را احساس کنند.
عوارض بیماری واریکوسل
از اصلی ترین عوارضی که بیماری واریکوسل به همراه دارد، ناباروری است. هورمون تستوسترون در افراد مبتلا به واریکوسل تا حد زیادی کاهش می یابد. همچنین میزان تولید اسپرم و کیفیت آن نیز در افراد مبتلا به واریکوسل نسبت به افراد سالم کمتر است و همین مسئله می تواند موجب بروز ناباروری شود. توجه داشته باشید بیماری واریکوسل هرگز موجب زود انزالی و ناتوانی جنسی نخواهد شد.
سخن نهایی
بیماری واریکوسل بیماری است که در اثر تورم سیاه رگ های موجود در کیسه بیضه اتفاق می افتد. این بیماری درمان دارویی ندارد و تنها با استفاده از انجام روش های جراحی متنوع قابل درمان است. هر یک از این روش ها مزیت ها و معایبی دارد و هزینه متفاوتی نیز به دنبال خواهد داشت. هنگام مراجعه و مشورت با پزشک اورولوژیست، بر اساس تشخیص وی بهترین روش درمان برای بیمار در نظر گرفته می شود. لازم به ذکر است میزان موفقیت درمان در افراد مختلف بسته به سلامت جسمی آن ها متفاوت است، اما به طور کلی افراد ناباروری که اقدام به درمان واریکوسل می کنند حدود ۳۰ الی ۵۰ درصد احتمال دارد که پس از انجام عمل جراحی برای درمان واریکوسل بتوانند به طور طبیعی بچه دار شوند.
ثبت ديدگاه