خطرات سطح استروژن بالا یا پایین در مردان

هورمون استروژن یکی از مهم ترین هورمون هایی است که در بدن مردان وجود دارد و عملکرد کلی بدن افراد را تحت تاثیر قرار می دهد. مقدار و سطح استروژن نیز مانند هر ماده دیگری در بدن باید کاملا متعادل و استاندارد باشد تا فرد از نظر عملکرد جنسی به خوبی فعال بوده و ویژگی های جنسی او به طور مناسبی حفظ شوند. هر گونه اختلال در تولید این نوع هورمون باعث می شود تا بدن فرد در زمینه های مختلف مرتبط با این هورمون دچار مشکل شده و عملکرد بهینه ای نداشته باشد.

نکته ای که درباره استروژن وجود دارد این است که این هورمون در اصل به عنوان یک هورمون زنانه شناخته می شود. اما با این حال، در بدن مردان نیز مقداری از آن وجود دارد که منجر به عملکرد بهینه بدن در امور مختلف می گردد. به طور کلی، هورمون تستوسترون به عنوان یک هورمون مردانه و استروژن تحت عنوان یک هورمون زنانه شناخته می شوند که باید گفت تعریف کاملا صحیحی نیست. برای توضیح بیشتر باید گفت که اگر چه ممکن است سطح هر کدام از این هورمون ها در بدن افراد به جنسیت آن ها بستگی داشته باشد، اما مقدار هر چند کم از این هورمون ها در بدن جنس مخالف نیز ترشح می گردد. در

این مقاله قصد داریم به بررسی اهمیت هورمون استروژن در بدن مردان پرداخته و به مشکلات ناشی از تغییر سطح این هورمون از حالت استاندارد آن بپردازیم.

سطح استروژن در مردان

چرا هورمون استروژن در بدن مردان نیز وجود دارد؟

اگر چه تستوسترون از نظر بیولوژیکی هورمون اصلی مردانه و استروژن هورمون اصلی زنانه به حساب می آیند، با این حال مقداری استروژن نیز در بدن مردان ترشح خواهد شد که به بروز برخی صفات مرتبط می گردد.

هورمون استروژن در بدن زنان منجر به ایجاد صفات و خصوصیت های جنسی اصلی می گردد. برای مثال شروع قاعدگی و یا ایجاد چرخه تولید مثل و همچنین، حفظ این موارد در طول زندگی شخص از زمان بلوغ تا مدت زمان مشخص، به ترشح این هورمون بستگی دارد.

همین مساله در رابطه با مردان نیز برقرار است؛ البته با این تفاوت که در بدن مردان نوع خاصی از استروژن تولید می گردد. استرادیول عنوانی است که به این نوع هورمون داده شده و برای جنسیت مردان از اهمیت بالایی برخوردار خواهد بود.

برای اینکه فعالیت های جنسی در بدن مردان با اشکال مواجه نشود، لازم است تا سطح هورمون مردانه تستوسترون با سطح استروژن آن ها به یک تعادل نسبی برسد. با اینکه تستوسترون به عنوان مهم ترین عامل در رشد و عملکرد جنسی مردان شناخته می شود، با این حال، برخی مواردی که به کیفیت رابطه جنسی کمک می کند نظیر توانایی نعوظ، تولید اسپرم و همچنین، کنترل میل جنسی به شدت به برقراری ارتباط تعادلی بین استروژن و تستوسترون بستگی پیدا می کند.

سطح هورمون تستوسترون در مردان با بالا رفتن سن، هر ساله به مقدار مشخصی کاهش می یابد. این در حالی است که سطح استروژن بالاتر رفته و مقدار ترشح آن بیشتر می شود. حال سوال این است که آیا این مساله می تواند منجر به بروز مشکل در مردان گردد؟

در پاسخ به این سوال باید گفت که این پدیده در حالت عادی کاملا طبیعی بوده و نیازی به نگرانی در این مورد نیست. اما زمانی باید نگران این موضوع شد که سطح استروژن به شدت بالاتر از حد استاندارد رفته و مقدار آن در بدن غیرطبیعی باشد. مقدار زیاد استروژن در بدن مردان می تواند بیماری های خطرناکی نظیر دیابت و انواع خاصی از سرطان را در پی داشته و مشکلات عدیده ای برای فرد به وجود آورد.

تعیین سطح استروژن در مردان چگونه انجام می گیرد؟

سطح استروژن در مردان

ممکن است در حال حاضر این سوال پیش بیاید که طبیعی ترین مقدار برای سطح هورمون استروژن در مردان چقدر است؟ به طور کلی، هورمون های استروژنی که در بدن مردان ترشح می شوند در دو گروه تقسیم بندی می گردند. استرون و استرادیول دو نوع اصلی استروژن در بدن مردان هستند که مقدار آن ها به صورت پیکوگرم در میلی لیتر بیان می شود. وقتی مقدار استروژن موجود در بدن اندازه گیری گردد، با مقایسه با مقادیر میانگین استاندارد تعیین شده، طبیعی بودن یا غیرطبیعی بودن آن مشخص می شود. مقادیری که به عنوان استاندارد معلوم شده اند، به صورت زیر تعریف می گردند:

چه علائمی نشان می دهد که سطح استروژن در مردان بالاتر از مقدار طبیعی است؟

حالا باید به این سوال پاسخ دهیم که با توجه به مقادیر استاندارد تعیین شده، وجود چه علائمی می تواند نشان دهنده بالا بودن سطح هورمون استروژن در بدن افراد باشد؟ علائم مهمی وجود دارند که مشاهده آن ها در بدن افراد و عملکرد آن ها نشان دهنده بالا بودن سطح استروژن است. در این قسمت قصد داریم به برخی از این علائم و نشانه ها اشاره کنیم.

ناباروری

هورمون استروژن از مهم ترین هورمون ها در بحث تولید مثل افراد به حساب می آید. این هورمون در بدن مردان برای تولید اسپرم سالم به کار می رود. در صورتی که استروژن تولید شده در بدن مردان سطحی بالاتر از حد نرمال داشته باشد، می تواند منجر به ناباروری در افراد گردد. زیرا مقدار بیش از حد استروژن از تولید اسپرم های سالم جلوگیری به عمل می آورد.

ژنیکوماستی

یکی از نشانه های ظاهری که در اثر افزایش سطح هورمون استروژن در بدن مردان بروز می کند، رشد بیش از حد بافت های پستان است. این حالت را اصطلاحا ژنیکوماستی می نامند که به عنوان یک بیماری شناخته شده و در آن استروژن منجر به رشد زیاد و غیرطبیعی بافت های چربی پستان خواهد شد.

اختلال نعوظ (ED)

در قسمت های قبل اشاره شد که استروژن در نعوظ مردان نقش بسزایی ایفا می کند. بنابراین، لازم است تا سطح این هورمون در بدن تعادل کافی داشته باشد. در غیر این صورت زندگی جنسی شخص تحت تاثیر قرار خواهد گرفت. این مساله در مردانی که هورمون تستوسترون در بدن آن ها به میزان کمتری ترشح می شود، اهمیت بسیار بالاتری دارد.

رشد آهسته

وجود مقادیر غیرطبیعی استروژن در بدن پسران می تواند نتایجی مانند کوتاهی قد در پی داشته باشد. همچنین، این مساله برای پسران می تواند منجر به تاخیر در بلوغ گردد.

بسته شدن اپی فیز

بروز مشکل بسته شدن اپی فیز در اثر مقادیر غیرعادی استروژن در بدن، در سنین نوجوانی می تواند رخ دهد. چنین اختلالی در نهایت باعث کوتاه ماندن قد در پسران گردد.

نشانه های غیر ظاهری بالا بودن سطح استروژن در مردان چیست؟

سطح استروژن در مردان

همیشه علائم و نشانه های سطح غیرعادی استروژن در بدن مردان این قدر واضح نبوده و گاهی با بر هم زدن تعادل هورمون های دیگر خود را نشان می دهد. وجود برخی نشانه های دیگر مانند کاهش یافتن میل جنسی و همچنین، کاهش غلظت اسپرم در منی شخص می تواند دلیلی بر وجود استروژن بالاتر از حد طبیعی در بدن فرد باشد. از طرفی، احساس خستگی، جمع شدن توده های عضلانی و یا ریزش مو در تمام قسمت های بدن می تواند از نشانه های بروز این مشکل باشد. همچنین، بالا رفتن سطح استروژن از مقدار استاندارد آن باعث کاهش رشد بیضه ها و آلت تناسلی، ایجاد پوکی استخوان و کاهش تراکم استخوان ها، ایجاد احساس گر گرفتگی در فرد و به هم زدن تمرکز وی خواهد شد.

سطح استروژن در مردان در اثر چه عواملی بالاتر از حد عادی می شود؟

بدن یک مرد قادر است در کنار مقادیری از تستوسترون، مقادیر قابل توجهی استروژن تولید کند. البته تولید استروژن می تواند به تنهایی هم انجام گیرد. عوامل مختلفی می توانند به تولید بیش از اندازه استروژن در بدن مردان کمک نماید که باید در صورت نیاز درمان هایی صورت گیرد.

گاهی مصرف برخی داروها، منجر به ایجاد سطح استروژنی بالاتر از مقدار طبیعی آن می گردد. بعضی از آنتی بیوتیک های خاص، فنوتیازین که نوعی داروی اعصاب به شمار می رود و گیاهان و مواد طبیعی مانند جینسینگ یا گینگکو از جمله موادی هستند که می توانند سطح استروژن در بدن مردان را به مقادیری بالاتر از حد استاندارد برسانند.

یکی دیگر از عواملی که می تواند بالا رفتن سطح استروژن را در پی داشته باشد، فاکتورهای ژنتیکی و ژن های شخص هستند. همچنین، شرایطی که به سلامتی جسمی فرد مربوط می شود نیز می توانند منجر به ایجاد سطح استروژن بالایی در بدن مردان گردند. عواملی مانند استرس، داشتن اضافه وزن و چاقی، داشتن کبد ناراحت و بروز اختلالات کبدی و بهم خوردن تعادل هورمون ها در اثر برخی شرایط مانند هیپوگنادیسم از جمله مسائلی هستند که با تغییر شرایط سلامتی فرد، منجر به بالا رفتن سطح استروژن در مردان می گردد.

علائمی که نشان می دهند سطح استروژن در مردان از حد استاندارد کمتر است

پایین بودن سطح استروژن در بدن مردان نباید نگرانی زیادی ایجاد کند. البته در صورتی که سطح استروژن خیلی پایین تر از حد عادی باشد، ممکن است برخی علائم مربوط به حالت زیادی استروژن بروز کند. برای مثال، شرایطی مانند هیپوگنادیسم تعادل هورمون ها را بهم می زند که می تواند منجر به پایین رفتن بیش از حد سطح استروژن در بدن شود. به طور کلی، اختلال هیپوگنادیسم بر سطح تمام هورمون های بدن مانند استروژن و تستوسترون اثر می گذارد و تعادل بدن را بر هم می زند. به همین دلیل، تغییر در سطح این هورمون ها به واسطه این اختلال می تواند به صورت کاهش یا افزایش آن ها خود را نشان دهد.

چه دلایلی می تواند کاهش مقدار استروژن در مردان را در پی داشته باشد؟

سطح استروژن در مردان

کاهش سطح استروژن به واسطه هیپوگنادیسم می تواند دلایلی احتمالی داشته باشد که عبارت اند از:

• ایجاد شرایط خود ایمنی نظیر هیپوپاراتیروئیدیسم و یا بیماری هایی مانند آدیسون
• وجود برخی اختلالات ژنتیکی مانند سندرم کلاینفلتر یا سندرم ترنر
• بیماری هایی نظیر اوریون و وجود عفونت در اندام های جنسی
• شرایط نامناسب کبد و کلیه و اختلالات عملکردی در آن ها
• پایین نیامدن بیضه ها
• اختلال هموکروماتوز یا زیاد شدن آهن خون به مقدار قابل توجه
• در معرض اشعه های مضر قرار گرفتن
• انجام جراحی در ناحیه آلت تناسلی و یا بیضه ها
• وجود ویروس HIV در بدن
• اختلال در عملکرد غده هیپوفیز
• سارکوئیدوز
• بیماری سل
• هیستوسیتوز
• داشتن اضافه وزن زیاد و چاقی
• کاهش وزن سریع
• عدم دریافت کافی مواد مغذی و ویتامین های اساسی
• انجام جراحی های مربوط به مغز
• رشد تومور در غده هیپوفیز یا نزدیک به آن

چگونه می توان سطح استروژن خون را تعیین نمود؟

ممکن است در هنگام مراجعه به پزشک، با مشاهده برخی علائم، پزشک به این نتیجه برسد که سطح استروژن در بدن شما کمتر یا بالاتر از حد معمول است. در این صورت، تجویز یک آزمایش خون می تواند به بررسی این موضوع کمک نماید. برای دادن آزمایش خون و نمونه گیری باید به یک آزمایشگاه مجهز و مطمئن مراجعه نمایید تا دقیق ترین نتایج را از آزمایش خود دریافت کنید.

در گزارش مربوط به آزمایش شما، مقادیر هورمون استروژن بر حسب پیکوگرم در میلی لیتر نشان داده می شود. پزشک با مطالعه گزارش و مقایسه مقادیر اندازه گیری شده با مقادیر استاندارد، قادر است تا در صورت لزوم روش درمانی را مشخص کند.

اگر سطح هورمون ها عادی باشد، نیازی به انجام کاری از جانب شما نبوده و از این نظر سالم هستید. اما اگر مقدار هورمون استروژن از سطح استاندارد آن بالاتر یا پایین تر باشد، لازم است تا پزشک معالج برای بهتر کردن شرایط برنامه ریزی نماید تا سطح استروژن موجود به حد استاندارد نزدیک تر گردد.

کنترل مقدار استروژن مردان به چه صورتی انجام می شود؟

سطح استروژن در مردان

درمان هایی که برای کنترل سطح هورمون استروژن مردان مورد استفاده قرار می گیرند، به شکل های مختلف تعریف می شوند. برای مثال گاهی دارو می تواند این مشکل را رفع نماید. در صورتی که در برخی دیگر از افراد باید رژیم غذایی و برنامه ورزشی مناسب در نظر گرفته شود تا شرایط هورمونی به حالت استاندارد برسد. در این قسمت قصد داریم گزینه های درمانی مربوط به کنترل سطح هورمون استروژن را توضیح دهیم.

مصرف دارو برای کنترل سطح استروژن

آروماتاز در اصل نوعی آنزیم است که برای تبدیل هورمون های آندروژن به استروژن فعالیت می کنند. از نظر تئوری مصرف داروهایی تحت عنوان مهارکننده های آروماتاز کمک می کنند تا از تبدیل هورمون های آندروژن به استروژن جلوگیری به عمل آید. اما بر اساس تحقیقات انجام شده، در عمل این داروها نمی توانند درمان کننده این حالت باشند.

با اینکه مصرف این داروها برای درمان مشکلات هورمونی تاثیر چندانی ندارند، اما برای کاهش سطح استروژن می توانند تا حدودی موثر باشند. از جمله داروهایی که در این گروه قرار می گیرند، آناستروزول (Arimidex) یا اگزمستان (Aromasin) نامیده می شوند.

تحقیقات تا کنون نتیجه ای مبنی بر موثر بودن SERMS برای ژنیکوماستی به اندازه مهارکننده های آروماتاز نداشته اند. با این حال، آن ها می توانند کاربردهای بالینی برای سرطان پستان یا کوتاهی قد در پسران در بر داشته باشند.

از جمله مواد طبیعی که دارای مهار کننده های آروماتاز هستند می توان به ریشه گزنه وحشی و عصاره دانه انگور اشاره نمود. البته لازم است یادآوری کنیم که مصرف این گونه مواد به صورت خودسرانه می تواند عوارضی را در بر داشته باشد. بنابراین، باید پیش از استفاده حتما با پزشک یا مراقب بهداشتی خود مشورت نمایید.

تغییر سبک زندگی با اصلاح رژیم غذایی و تنظیم یک برنامه ورزشی مناسب

یکی از راه هایی که می توانید از طریق آن سطح استروژن خود را متعادل سازید، ایجاد تغییرات مثبت در سبک زندگی است. رژیم غذایی مناسب و یک برنامه ورزشی منظم می تواند تا حد زیادی شما را در این امر یاری کند. برای اینکه سطح هورمون استروژن در مردان کنترل شود، استفاده از رژیم غذایی کم چرب و فیبردار یک رژیم ایده آل به حساب می آید. غذاهای مختلفی در این گروه از مواد غذایی قرار می گیرند که برخی از آن ها عبارت اند از: سبزیجاتی مانند کلم پیچ و کلم بروکلی که سطح استروژن را کاهش می دهند، قارچ شیتاکه و پورتوبلو که کاهش دهنده آروماتاز است، انگور قرمز که مسدود کننده استروژن رسوراترول و پروآنتوسیانیدین به شمار می آید.

مصرف دانه هایی نظیر کنجد، کتان، جو دو سر، برنج و ذرت نیز می تواند حجم بالایی از یک نوع ریز مغذی تحت عنوان پلی فنول به بدن وارد کرده و در کنترل سطح استروژن سهیم باشد. همچنین، چای سبز ماده ای سرشار از پلی فنول به حساب می آید. از طرفی، میوه انار مواد شیمیایی در بدن آزاد می کند که از تولید استروژن جلوگیری به عمل خواهد آورد.

در کنار استفاده از این نوع مواد غذایی مفید، لازم است برخی مواد غذایی مانند گوشت های تولید شده با هورمون های مصنوعی را از برنامه غذایی خود حذف نمایید. علاوه بر این، استفاده از ظروف پلاستیکی و یا ظرف های مخصوص بسته بندی باعث می شوند تا سطح هورمون استروژن در مردان افزایش پیدا کند. به همین دلیل، توصیه می شود از این گونه ظروف استفاده نکنید. محصولات بهداشتی استروژن دار مانند برخی از شامپوهای حاوی پارابن، می توانند تاثیر منفی بر روند درمانی شما بگذارند.

اگر اندام خود را روی فرم نگه دارید، تا حد زیادی در کنترل سطح استروژن خود موفق عمل خواهید کرد. بنابراین، بهتر است یک برنامه ورزشی برای خود تهیه نمایید. سپس به صورت روزانه و به تدریج ورزش را آغاز کرده و زمان آن را به مرور افزایش دهید. می توانید از روزی 15 تا 30 دقیقه آغاز کنید. در انجام آن تنوع به خرج دهید. مثلا یک روز تمرین های تنفسی انجام دهید و روز دیگر حرکات سنگین تر.

مقدار بالای استروژن چه اثرات منفی بر بزرگسالان دارد؟

سطح استروژن در مردان

تمامی مردان در هنگام تولد سطح بسیار پایینی از استروژن دارند که با بالا رفتن سن آن ها میزان این نوع هورمون در بدن آن ها افزایش پیدا خواهد کرد. فردی که با جنسیت مرد به دنیا آمده است نمی تواند مقادیر بالایی از استروژن را در بدن خود داشته باشد. زیرا این مساله می تواند مشکلات زیادی مانند موارد زیر را به وجود آورد.

• ژنیکوماستی یا رشد بیش از حد استاندارد سینه ها در مردان
• دیابت
• خطر لخته شدن خون
• بروز سکته
• ایجاد برخی سرطان ها مانند سرطان پستان و پروستات

مراجعه به پزشک برای کنترل سطح استروژن چه مواقعی ضروری است؟

سطح استروژن در مردان

به محض اینکه کوچکترین علائمی را مشاهده نمودید که نشان دهنده سطح بالا یا پایین تر از حد استاندارد استروژن باشد، باید حتما مساله را با پزشک متخصص در میان بگذارید.

تجویز آزمایش هایی که در بالا یاد شد توسط پزشک می تواند به بررسی هر چه بهتر وضعیت هورمون های شما کمک نماید. از طرفی، پزشک می تواند به شما کمک کند تا درباره اینکه آیا این نشانه ها واقعا به واسطه سطح غیرطبیعی استروژن به وجود آمده است یا خیر، اطلاعات کافی به دست آورید. استروژن بالا از اهمیت بالاتری برخوردار بوده و باید درمان گردد.

با تمام این توضیحات، فراموش نکنید که بسیاری از مشکلات مربوط به هورمون ها و تغییرات سطح استروژن در مردان، قابل درمان بوده و به راحتی می توان آن ها را برطرف نمود. بنابراین، بهتر است با درمان به موقع، از بروز مشکلات بعدی جلوگیری به عمل آورد.