در این نوشته می خوانید:
اپیدیدیم لوله ای طویل و پیچ در پیچ است که در پشت بیضه ها قرار گرفته است. وظیفه این قسمت جمع آوری و ذخیره اسپرم ها است. در صورتی که این لوله دچار انسداد شود، از ورود اسپرم و انزال جلوگیری می کند. خوشبختانه این بیماری قابل درمان است. در ادامه مطلب با ما همراه باشید تا در خصوص علت ابتلا به این بیماری و روش های درمان آن اطلاعاتی کسب کنید.
معرفی اپیدیدیم
اپیدیدیم یک مجرای نازک طویل و پیچ در پیچ است که در داخل کیسه بیضه قرار دارد. این مجرا وظیفه جمع آوری اسپرم هایی که در seminiferous تولید می شود را برعهده دارد و پس از جمع آوری اسپرم ها، آن ها را ذخیره می کند. شکل این مجرا شبیه هلال ماه است و در امتداد پشت بیضه ها قرار گرفته است. هرچه به سمت پشت بیضه ها می رود، دیواره های این مجرا ضخیم تر می شود، زیرا به مجرای عروقی تبدیل می شود و وظیفه انتقال اسپرم را تا انتهای پروستات و وزیکول های منی بر عهده دارد. جالب است بدانید که طول این لوله بیش از ۲۰ فوت گزارش شده است. اسپرم ها در مسیر عبور از اپیدیدیم به حرکت خود ادامه داده و بالغ می شوند.
گاهی اوقات ممکن است در اثر برخی دلایل، مجرای اپیدیدیم مسدود شود. در نتیجه این امر اسپرم نمی تواند به انزال وارد شود. چنانچه انسداد تنها در یک طرف اپیدیدیم رخ دهد ممکن است تنها تعداد اسپرم ها کاهش پیدا کند، اما انسداد در دو طرف اپیدیدیم می تواند تعداد اسپرم را به صفر رسانده، منجر به بیماری آزواسپرمیا شود.
دلایل انسداد لوله اپیدیدیم
انسداد لوله منی اپیدیدیم
مجرای اپیدیدیم می تواند در اثر دلایل مختلفی دچار انسداد شود؛ یکی از آن ها غفونت است. توجه داشته باشید همه بخش های بیضه می توانند عفونت کنند. عفونت می تواند ناشی از بیماری های مقاربتی باشد یا عفونتی باشد که در افراد مسن رخ می دهد. ابتلا به عفونت می تواند منجر به زخم و انسداد دائمی مجرای اپیدیدیم شود. به همین دلیل توصیه می شود در صورت مشاهده نشانه های عفونت فوراً برای درمان اقدام شود. علاوه بر این اختلالات مادرزادی، شامل عدم رشد کامل مجاری اپیدیدیم، انسداد طبیعی یا عدم وجود کیسه منی به صورت مادرزادی نیز می تواند موجب این بیماری شود.
گاهی اوقات بیمار برای درمان بیماری هایی مانند هیدروسل، اسپرماتوسل و تروما یا درمان پیچ خوردگی بیضه و وازکتومی مجبور به جراحی شود. یکی از عوارض این جراحی ها انسداد اپیدیدیم گزارش شده است. در ادامه هر یک از این بیماری ها به اختصار معرفی می شود.
هیدروسل بیماری است که در آن مایعی در اطراف بیضه تجمع پیدا می کند. اسپرماتوسل زمانی رخ می دهد که دیواره خروجی لوله اپیدیدیم پر از مایع شود و مانند یک کیست به نظر برسد. این جریان مایع مانع حرکت اسپرم ها می شود، اما ترمیم و جراحی آن ممکن است مانع حرکت اسپرم در مجرای اپیدیدیم باشد. به همین دلیل توصیه می شود در صورت مشاهده کیست در مجرای اپیدیدیم ابتدا معاینه های کاملی با استفاده از سونوگرافی انجام شود تا اگر یک کیست ساده است و سرطانی نیست، تنها با مصرف داروهای خاصی این کیست برطرف شده انجام عمل جراحی صورت نگیرد.
تروما زمانی است که کیسه بیضه در اثر ضربه در دوران کودکی یا بزرگسالی آسیب ببیند. گاهی اوقات هنگام معاینه کیسه بیضه برای سالم بودن آن ممکن است به مجرای اپیدیدیم آسیب وارد شده و مسدود شود.
پیچ خوردگی بیضه یک وضعیت اورژانسی است که می تواند مانع خون رسانی شده و بافت بیضه را به طور کامل از بین ببرد و به همین خاطر در صورت مشاهده پیچ خوردگی فوراً باید به متخصص اورولوژی مراجعه کرد. پزشک بیضه پیچ خورده را به دیواره کیسه بیضه می دوزد تا از پیچ خوردگی مجدد آن جلوگیری کند. به این عمل ارکیدوپکسی می گویند. انجام این عمل گاهی اوقات ممکن است موجب انسداد مجرای اپیدیدیم در یک یا هر دو طرف شود.
وازکتومی نیز عملی است که برای پیشگیری از باروری مردان انجام می شود و طی آن مجرای دفران را می برند تا به این ترتیب از عبور اسپرم جلوگیری کنند. این عمل می تواند فشار وارد شده بر مجرای نازک اپیدیدیم را افزایش دهد و موجب زخم شدن آن شود. گاهی اوقات نیز می تواند موجب انسداد اپیدیدیم شود.
روش های تشخیص انسداد لوله اپیدیدیم
روش های تشخیص انسداد لوله اپیدیدیم
متخصص اورولوژی تهران و سایر شهرها با انجام معاینات فیزیکی می تواند انسداد مجرای اپیدیدیم را تشخیص دهد. در معاینات فیزیکی و بررسی بخش های مختلف مجاری اپیدیدیم، این ناحیه می تواند گشاد یا سفت شود. در این حالت مشاهده ناحیه سفت در اپیدیدیم می تواند نشان دهنده انسداد مجرای اپیدیدیم باشد. چنانچه بیماری دچار اسپرم صفر در انزال باشد، مشکوک به انسداد اپیدیدیم است که برای تایید قطعی آن باید آزمایش های تکمیلی انجام شود.
توجه داشته باشید که بیماران مبتلا به انسداد مجاری اپیدیدیم ممکن است نشانه هایی داشته باشند. به عنوان مثال؛ چنانچه این انسداد در اثر عفونت باشد ممکن است ترشحات غیر طبیعی با بوی زننده مشاهده شود. گاهی اوقات نیز هنگام ادرار یا انزال، بیمار احساس سوزش و درد خواهد داشت یا حجم مایع منی کاهش پیدا می کند.
روش های درمان انسداد لوله اپیدیدیم
روش های درمان انسداد لوله اپیدیدیم
پس از آن که پزشک با انجام معاینات فیزیکی و مشاهده آزمایش های بالینی تشخیص به انسداد مجرای اپیدیدیم دهد، سابقه پزشکی بیمار بررسی شده پس از آن بیوپسی بیضه صورت می گیرد. در این عمل بخشی از بیضه را برش می دهند و یا با سوزن برمی دارند. چنانچه اسپرم به خوبی تولید شود مشخص می شود که مشکل تولید اسپرم نیست و مشکل در مسیر انتقال آن به انزال وجود دارد. در صورتی که هیچ انسدادی در مسیر اپیدیدیم مشاهده نشود، عمل وازوپیدیدیموستومی صورت می گیرد تا مجرای دفران را به اپیدیدیم متصل کند.
در مواردی که این انسداد قابل برطرف شدن نباشد، ممکن است با روش هایی اسپرم را از کیسه بیضه خارج نمایند. به عنوان مثال؛ می توانند بیضه را برش داده یا با سوزن مسیری برای گرفتن اسپرم از اپیدیدیم ایجاد کنند که به آن عمل اسپیراسیون میکروسکوپی اپیدیدیم اسپرم یا mesa گفته می شود. این روش نسبت به روش اول که بازیابی اسپرم از بیضه است، مزیت های بیشتری دارد، زیرا هم اسپرم بالغ تر و پر تحرک تر است و هم اینکه تعداد اسپرم در اپیدیدیم بیشتر از بیضه ها هستند، زیرا اپیدیدیم محل تجمع اسپرم است.
توجه داشته باشید از اسپرم بازیابی شده از بیضه یا اپیدیدیم می توان برای بارداری با استفاده از لقاح مصنوعی که به آن Ivf گفته می شود، استفاده کرد. بنابراین خوشبختانه انسداد مجرای اپیدیدیم به معنای ناباروری نیست و مردان مبتلا به این بیماری می توانند از روش های گوناگونی برای درمان مشکل ناباروری خود استفاده کنند که احتمال موفقیت بالایی دارد.
ثبت ديدگاه